Scheepvaartreglement
Westerschelde (SRW)

Varen tussen de zeereuzen

Iedereen verdient een perfecte voorbereiding
op het vaarbewijs examen.

Scheepvaartreglement Westerschelde (SRW): Varen tussen de Zeereuzen

De Westerschelde is een van de drukst bevaren wateren ter wereld. Het is de snelweg voor gigantische containerschepen die naar Antwerpen varen. Omdat de omstandigheden hier (getij, stroming, zoute zee) totaal anders zijn dan op de binnenwateren, geldt hier niet het BPR, maar een apart reglement: het Scheepvaartreglement Westerschelde (SRW).

Op deze pagina lees je wat dit reglement inhoudt, waar het precies geldt en waarom je hier met alleen Vaarbewijs 1 absoluut niet mag komen.

Wat is het SRW?

Het SRW is het wetboek voor de Westerschelde en haar mondingen. Het is in feite een combinatie van binnenvaartregels en regels die op zee gelden (het BVA).

Het belangrijkste doel van het SRW is de veilige doorstroming van de beroepsvaart garanderen. Recreatievaart is hier welkom, maar speelt een ondergeschikte rol. Je moet als watersporter weten dat je hier te gast bent in het domein van de grote zeevaart.

Waar geldt het SRW?

Het SRW geldt vanaf de open zee (Vlissingen/Breskens) tot aan de Belgische grens. Zodra je de grens overgaat richting Antwerpen, gelden de Belgische regels (die sterk op het SRW lijken).

Let op het verschil met de Oosterschelde:

WaterKarakteristiekReglement
WesterscheldeOpen verbinding met zee, zeer sterke stroming, zware zeevaart.SRW
Kanaal door WalcherenVerbinding Vlissingen – Veere.BPR
OosterscheldeNationaal Park, wel getij, maar geen open zee-route naar grote haven.BPR*

*Let op: Hoewel op de Oosterschelde het BPR geldt, is het wel “Groot Water” waarvoor Vaarbewijs 2 verplicht is.

Hoe regelt het SRW veiligheid op het water?

Veiligheid op de Westerschelde wordt strenger gecontroleerd dan op elk ander water in Nederland. Dit gebeurt via:

  • VTS-Sectoren (Vessel Traffic Services): De hele rivier is opgedeeld in sectoren. Elke sector heeft een eigen marifoonkanaal en een verkeersleider die alles via radar in de gaten houdt.
  • Radarplicht: Bij slecht zicht is radar verplicht. Heb je geen radar? Dan mag je bij mist absoluut niet varen op de hoofdvaarwegen.
  • Gescheiden vaarbanen: In de monding van de Westerschelde wordt gewerkt met verkeersscheidingsstelsels (VSS), vergelijkbaar met snelwegen op zee.

Belangrijke bepalingen uit het SRW

Het SRW wijkt op cruciale punten af van het “normale” BPR. Dit moet je weten:

  • Voorrang: Er is een simpele hoofdregel: Elk schip dat in de betonde vaargeul vaart, heeft voorrang op schepen die de vaargeul in varen of oversteken. Beroepsvaart (groot) gaat hier dus bijna altijd voor.
  • Stuurboordwal: Het is strikt verplicht om in het vaarwater zoveel mogelijk stuurboord (rechts) aan te houden.
  • Zeilboten: In tegenstelling tot het BPR, heeft een zeilboot in de vaargeul op de Westerschelde geen voorrang op een motorboot. De regel is: blijf uit de buurt van grote schepen.
  • Communicatie: Luisterplicht op de marifoon is essentieel voor veiligheid. Je moet uitluisteren op het kanaal van de sector waar je vaart (bijv. Vlissingen Radar).

Veiligheidstip: Vaar als recreant zoveel mogelijk buiten de betonde hoofdgeul (in het zogeheten “fietspad”). Hier heb je minder last van de grote jongens en sterke stroming.

De relatie tussen het SRW en Vaarbewijs 1

Hier kunnen we kort over zijn: Vaarbewijs 1 is NIET geldig op de Westerschelde.

De Westerschelde staat in de Binnenvaartregeling (Bijlage 9) specifiek benoemd als water waar KVB1 onvoldoende is.

Heb je een vaarbewijsplichtig schip? Dan ben je in overtreding en onverzekerd als je hier met alleen KVB1 vaart.

De reden: Je hebt kennis nodig van getijden, kaarten, koersbepaling en specifieke reglementen.

DocumentGeldig op Westerschelde?Reden
Klein Vaarbewijs 1Groot Water / Getijdengebied
Klein Vaarbewijs 2Vereist voor Westerschelde

De relatie tussen het SRW en Vaarbewijs 2

Het SRW is een belangrijk onderdeel van de examenstof voor Klein Vaarbewijs 2. Om hier veilig te varen, moet je kunnen:

  • Navigeren: Werken met zeekaarten, GPS en het berekenen van stroming.
  • Getij lezen: Weten wanneer het hoog- en laagwater is (essentieel, want bij laagwater vallen grote stukken zandbank droog).
  • Betonning herkennen: Het SRW gebruikt het IALA-A systeem, wat iets afwijkt van de standaard binnenwateren (denk aan kardinale tonnen).

Waar vind je de meest recente versie?

Zorg dat je altijd de laatste regels bij je hebt.

  • Online: Via wetten.overheid.nl (zoek op SRW).
  • Aan boord: In de ANWB Wateralmanak Deel 1. Verplicht aan boord voor schepen met kajuit.

Veelgestelde vragen over het SRW

Voor kleine schepen (< 20 meter) is een marifoon in het SRW bij helder weer officieel niet altijd verplicht, maar het is zeer onverstandig om zonder te gaan. In de praktijk heb je hem nodig om uit te luisteren naar de verkeersposten. Bij slecht zicht (mist/regen) is varen zonder marifoon en radar op de Westerschelde verboden.

Het SRW geldt op de Westerschelde (binnenwater/riviermonding). Het BVA (Bepalingen Voorkoming Aanvaringen op zee) geldt op open zee. Omdat de Westerschelde direct aan zee grenst, zijn veel regels in het SRW (zoals lichten en uitwijkregels) overgenomen uit het BVA, maar aangepast aan de lokale situatie.

Ja, dat mag, mits je schip voorzien is van de juiste navigatieverlichting die is goedgekeurd volgens het SRW/BPR. Houd er rekening mee dat navigatie in het donker tussen enorme zeeschepen zeer complex en risicovol is voor onervaren schippers.

Deze regel is hier absolute wet. Een plezierjachtje mag een zeeschip of tanker in de vaargeul nooit hinderen. Grote schepen kunnen hier niet uitwijken en hebben een remweg van kilometers. Dwing ze nooit tot manoeuvreren.

Ja. De vaarbewijsplicht voor de Westerschelde geldt voor alle vaarbewijsplichtige schepen (dus: >15 meter OF >20 km/u). Heb je een trage zeilboot van 16 meter? Dan is KVB2 verplicht. Let op: Heb je een klein bootje (<15m en traag) dat niet vaarbewijsplichtig is? Dan mag je er wettelijk zonder vaarbewijs varen, maar dit is gezien de gevaren (stroming, drukte) ten zeerste af te raden zonder kennis van KVB2.

Foto van Corstiaan Smit

Corstiaan Smit

Corstiaan is sinds 2012 actief als trainer. Als fanatiek watersporter heeft hij in 2023 Klein Vaarbewijs 1 en 2 gehaald. Hierdoor weet hij wat nodig is om goed voorbereid het CBR-examen te halen. Als oprichter van KapiteinSmit.nl helpt hij kandidaten bij een duidelijke en efficiënte voorbereiding op hun vaarbewijsexamen.

KVB 1 Cursus

Complete cursus ter voorbereiding op het CBR examen.
69
99
Eenmalig
  • 1.000+ oefenvragen
  • 40 uitgebreide lessen
  • 40 oefentoetsen op onderwerp
  • 20 proefexamens CBR stijl
  • onbeperkt toegang tot je het haalt

KVB 2 Cursus

Complete cursus ter voorbereiding op het CBR examen.
89
99
Eenmalig
  • 500+ oefenvragen
  • 22 uitgebreide lessen
  • 22 oefentoetsen op onderwerp
  • 20 proefexamens CBR stijl
  • onbeperkt toegang tot je het haalt

KVB 1 en 2 Cursus

Complete cursus ter voorbereiding op het CBR examen.
159.99
99
99
Eenmalig
  • 1.500+ oefenvragen
  • 62 uitgebreide lessen
  • 62 oefentoetsen op onderwerp
  • 40 proefexamens CBR stijl
  • onbeperkt toegang tot je het haalt
Populair

Laatst geüpdatet op:

Moet jij een vaarbewijs examen maken binnenkort?

Slechts 65% van de kandidaten slaagt voor het CBR examen. Begin vandaag dus nog met oefenen voor jouw examen. Gebruik de kortingscode: 10introductie voor 10% korting!