Scheepvaartreglement
Eemsmonding

Scheepvaartreglement Eemsmonding (SRE): Varen op de Grens

Helemaal in het noordoosten van Nederland, waar de provincie Groningen, Duitsland en de Noordzee samenkomen, ligt een bijzonder vaargebied: de Eemsmonding.

Hier vaar je letterlijk op de grens. Omdat de vaargeulen hier door zowel Nederlands als Duits gebied lopen, was het BPR niet voldoende. Daarom is er een speciaal verdrag gesloten tussen Nederland en Duitsland: het Scheepvaartreglement Eemsmonding (SRE). Op deze pagina lees je wat dit betekent voor jouw vaartocht en welk vaarbewijs je hier nodig hebt.

Wat is het SRE?

Het SRE is een set verkeersregels die specifiek geldt voor het estuarium (de riviermonding) van de Eems. Het doel is om verwarring te voorkomen. Stel je voor dat een Duits schip Duitse regels volgt en een Nederlands schip Nederlandse regels in dezelfde geul; dat zou levensgevaarlijk zijn.

Het SRE is een mix van binnenvaartregels en regels die op zee gelden (het BVA). Het is gericht op het veilig loodsen van grote zeeschepen van en naar de havens van Delfzijl en Emden.

Waar geldt het SRE?

Het SRE geldt op de Eems, de Dollard en het gebied dat uitloopt in de open zee (tot aan de lijn Borkum-Rottumeroog).

De overgang is vaak duidelijk gemarkeerd bij sluizen of havenhoofden.

Hoe regelt het SRE veiligheid op het water?

De veiligheid in het SRE-gebied is gebaseerd op het principe dat grote schepen in de geul altijd voorrang hebben.

Omdat het gebied bestaat uit ondiepe zandbanken en diepe geulen, kunnen grote zeeschepen niet uitwijken. Recreatievaart moet daarom:

1. Zoveel mogelijk buiten de hoofdvaarwateren varen (indien de diepgang dat toelaat).
2. De beroepsvaart absoluut niet hinderen.
3. Rekening houden met sterke getijdenstroming die je uit je koers kan zetten.

Daarnaast surveilleren zowel de Nederlandse Politie/Kustwacht als de Duitse Wasserschutzpolizei. Je kunt dus door beide gecontroleerd worden!

Belangrijke bepalingen uit het SRE

Het SRE lijkt op sommige punten op het BPR, maar er zijn essentiële verschillen die je moet kennen voor je veiligheid en voor het examen Vaarbewijs 2.

• Voorrang (Artikel 25): Schepen die een vaarwater (geul) volgen, hebben voorrang op schepen die het vaarwater opvaren, oversteken of ankeren. Dit geldt dus ook voor pleziervaart in de geul t.o.v. een oversteker!
• Slecht Zicht: Als het zicht minder is dan 1000 meter, is varen zonder radar (en marifoon) verboden. Je mag dan niet “gokken” op je GPS.
• Geluidsseinen: Het SRE gebruikt deels andere seinen dan het BPR. Bijvoorbeeld het sein “Blijf weg” (reeks korte stoten) als er gevaar dreigt.
• Betonning: Er wordt gebruikgemaakt van het IALA-A systeem (kardinale betonning). Dit wijkt af van de standaard “rood-groen” logica van de binnenwateren en waarschuwt voor obstakels en ondieptes aan de hand van windrichtingen (Noord/Oost/Zuid/West-tonnen).

De relatie tussen het SRE en Vaarbewijs 1

Mag je met Klein Vaarbewijs 1 de Eemsmonding op? Nee. De Eems en de Dollard staan in de wet (Binnenvaartregeling Bijlage 9) geclassificeerd als “Groot Water”.

Het SRE-gebied is complex door de getijden, de zeegang en de internationale regels. Kennis van alleen de “slootjes-regels” (BPR) is hier levensgevaarlijk en dus onvoldoende.

De relatie tussen het SRE en Vaarbewijs 2

Het SRE is een vast onderdeel van de examenstof voor Klein Vaarbewijs 2 (KVB2). Wat moet je kennen?

• Navigatie: Je moet een koers kunnen uitzetten op een zeekaart en rekening kunnen houden met de stroom van eb en vloed.
• Kardinale betonning: Je moet weten aan welke kant je een West-kardinaal moet passeren (antwoord: ten westen ervan).
• Peilingen: Je leert hoe je je positie bepaalt op open water waar geen straatnaambordjes staan.

Waar vind je de meest recente versie?

Omdat het een verdrag is tussen twee landen, moet je zorgen dat je de juiste tekst hebt.

• Online: Via wetten.overheid.nl (zoekterm: Eemsmonding).
• Wateralmanak Deel 1: Ook hier geldt: heb je een kajuitboot? Dan is de Wateralmanak Deel 1 (waarin het SRE staat) verplicht aan boord.
• Duitse waterkaarten: Als je verder Duitsland in vaart, is een Duitse kaart (BSH) vaak nauwkeuriger.