Man Overboard
MOB
Hoe ga je om met een Man Overboard Situatie?
Iedereen verdient een perfecte voorbereiding
op het vaarbewijs examen.
Man Overboord (MOB): Handelen in Seconden
“Man Overboord!” is de kreet die geen enkele schipper wil horen. Toch is het een van de grootste risico’s op het water. Een val in koud water, desoriëntatie en een snel wegdrijvende boot maken dit direct levensbedreigend.
Of je nu Vaarbewijs 1 of 2 haalt: je moet exact weten wat je moet doen. Niet alleen om te slagen voor je examen, maar vooral om levens te redden.
Wat houdt een MOB-situatie in?
Een Man Overboard situatie ontstaat zodra een opvarende onbedoeld in het water belandt. De gevaren zijn direct:
- Verdrinking/Onderkoeling: Zeker in koud water telt elke minuut.
- De Schroef: Een draaiende motorboot is een gehaktmolen voor een zwemmer.
- Het Zicht: In golven van slechts 30 cm hoog ben je een zwemmend hoofd al binnen 50 meter kwijt.
Wat moet je doen? (Het Stappenplan)
Het CBR toetst op een vaste volgorde van handelen. Leer dit rijtje uit je hoofd:
- Roep “MAN OVERBOORD!” (Aan stuurboord/bakboord).
- Gooi direct een reddingsmiddel: Een reddingsboei, kussen of joon. Dit markeert de plek en helpt de drenkeling.
- Wijs naar de drenkeling: Wijs één persoon aan als “uitkijk”. Deze persoon wijst continu naar de drenkeling en mag de ogen er niet vanaf halen.
- Druk op de MOB-knop: Heb je GPS/Chartplotter? Druk direct op de MOB-knop om de positie vast te leggen.
- De Manoeuvre: Draai de boot en nader de drenkeling voorzichtig.
Gouden Regel: Spring er nooit zelf achteraan. Dan heb je twee drenkelingen en een onbestuurde boot.
Hoe nader je de drenkeling? (De Manoeuvre)
Dit is een cruciaal onderdeel voor motorboten en komt altijd terug in de theorie.
De regel: Nader de drenkeling tegen de wind en stroom in.
- Waarom? Als je tegen de wind in vaart, heb je de meeste controle. Zodra je gas terugneemt, remt de wind/stroom je boot af.
- De Schroef: Zorg dat de motor in zijn vrij (neutraal) staat zodra je in de buurt bent. De schroef mag niet draaien als je dichtbij de drenkeling bent. Zet de motor desnoods uit.
- Aan boord halen: Haal de persoon binnen via de laagste kant van de boot (zwemtrap of spiegel), maar pas op voor de motor.
Man Overboord in Klein Vaarbewijs 1 (KVB1)
Bij KVB1 ligt de nadruk op de directe actie en de manoeuvre op kleine wateren. Je moet weten hoe je de boot bestuurt t.o.v. de drenkeling en hoe je de veiligheid garandeert.
3 Voorbeeldvragen KVB1
| Vraag | Antwoord & Uitleg |
|---|---|
| Vraag 1: Iemand valt overboord. Wat is de allerbelangrijkste eerste handeling die je verricht, direct na het roepen? | Direct een reddingsboei gooien. Uitleg: Dit helpt de drenkeling drijven, maar markeert vooral de plek voor de schipper. |
| Vraag 2: Je vaart met een motorboot en wilt een drenkeling uit het water halen. Hoe nader je de persoon? | Tegen de wind en stroom in. Uitleg: Zo heb je de meeste controle. Zou je met de wind mee varen, dan drijf je over de drenkeling heen. |
| Vraag 3: Je hebt de drenkeling bereikt. Wat doe je met de motor? | Zet de keerkoppeling in neutraal (vrij). Uitleg: De schroef is dodelijk. Deze moet stilstaan voordat de drenkeling bij de boot is. |
Man Overboord in Klein Vaarbewijs 2 (KVB2)
Bij KVB2 verschuift de focus naar navigatie en open water. Op het IJsselmeer of de Waddenzee is het terugvinden van een persoon veel lastiger dan op een kanaal. Ook de gevaren van onderkoeling spelen een grotere rol in de vraagstelling.
3 Voorbeeldvragen KVB2
| Vraag | Antwoord & Uitleg |
|---|---|
| Vraag 1: Wat is de functie van de MOB-toets op een GPS? | Het vastleggen van de positie en direct tonen van de koers en afstand terug. Uitleg: Op groot water zonder herkenningspunten is dit je enige referentiepunt. |
| Vraag 2: Je bent de drenkeling uit het oog verloren op het IJsselmeer. Welk zoekpatroon pas je toe? | De sectorzoekmethode of parallelle banen. Uitleg: Je vaart systematische banen rondom het MOB-punt op je GPS. |
| Vraag 3: Je hebt een zwaar onderkoeld slachtoffer uit het water gehaald. Wat moet je NIET doen? | De persoon actief opwarmen (wrijven/heet bad) of alcohol geven. Uitleg: Dit veroorzaakt een ‘afterdrop’ (koud bloed stroomt naar het hart), wat een hartstilstand kan veroorzaken. |
Veelgestelde vragen over de MOB Situatie
Het advies is: Zet de motor in neutraal (vrij). Als je de motor helemaal uitzet, ben je onbestuurbaar en kun je door wind/golven alsnog over de drenkeling heen drijven. Alleen als je zeker weet dat je stilligt en de situatie veilig is, kun je de motor uitzetten om propellergevaar 100% uit te sluiten.
Dit is een speciale manoeuvre (vooral voor grote schepen of op zee) om exact terug te keren op je eigen kielzog. Je draait eerst weg van de drenkeling, en maakt dan een grote draai terug. Voor kleine snelle motorboten is direct draaien en terugvaren vaak effectiever.
Bij voorkeur aan de lijzijde (de kant waar de wind de boot niet op duwt). Let op: Als je met een kleine boot bent, is het soms stabieler om iemand via de spiegel (achterkant) binnen te halen, mits de motor uit staat of veilig is. Via de zijkant kan een klein bootje kapseizen.
Een joon is een drijvende stok met een vlag (en vaak een lampje) eraan. Als je deze bij een MOB-situatie in het water gooit, steekt de vlag boven de golven uit. Hierdoor is de positie van de drenkeling veel beter zichtbaar dan alleen een hoofdje in het water.
Preventie is alles.
Draag reddingsvesten (zeker bij slecht weer).
“Eén hand voor jezelf, één voor het schip” (houd je altijd vast).
Plas niet over de reling (een veelvoorkomende oorzaak van verdrinkingen bij mannen), maar gebruik de puts (emmer) of het toilet.
Meer informatie
Corstiaan Smit
Corstiaan is sinds 2012 actief als trainer. Als fanatiek watersporter heeft hij in 2023 Klein Vaarbewijs 1 en 2 gehaald. Hierdoor weet hij wat nodig is om goed voorbereid het CBR-examen te halen. Als oprichter van KapiteinSmit.nl helpt hij kandidaten bij een duidelijke en efficiënte voorbereiding op hun vaarbewijsexamen.
KVB 1 Cursus
Complete cursus ter voorbereiding op het CBR examen.-
1.000+ oefenvragen
-
40 uitgebreide lessen
-
40 oefentoetsen op onderwerp
-
20 proefexamens CBR stijl
-
onbeperkt toegang tot je het haalt
KVB 2 Cursus
Complete cursus ter voorbereiding op het CBR examen.-
500+ oefenvragen
-
22 uitgebreide lessen
-
22 oefentoetsen op onderwerp
-
20 proefexamens CBR stijl
-
onbeperkt toegang tot je het haalt
KVB 1 en 2 Cursus
Complete cursus ter voorbereiding op het CBR examen.-
1.500+ oefenvragen
-
62 uitgebreide lessen
-
62 oefentoetsen op onderwerp
-
40 proefexamens CBR stijl
-
onbeperkt toegang tot je het haalt
Laatst geüpdatet op:
