Binnenvaartpolitiereglement

Het Binnenvaartpolitiereglement (BPR): De Verkeersregels op het Water

Wie in Nederland het water op gaat, krijgt direct te maken met het Binnenvaartpolitiereglement, beter bekend als het BPR. Of je nu vaart met een supboard, een sloep of een groot jacht: het BPR vormt de basis van de veiligheid op het water.

Op deze pagina leggen we uit wat het BPR precies is, waar het geldt en waarom kennis van deze regels essentieel is voor het behalen van je Vaarbewijs 1 en 2.

Wat is het BPR precies?

Je kunt het BPR het beste vergelijken met het RVV (Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens) op de weg. Het is het wetboek waarin alle verkeersregels voor de Nederlandse binnenwateren zijn vastgelegd.

Het reglement bevat afspraken over:

• Gedragsregels: Hoe gedraag je je veilig (Goed Zeemanschap)?
• Voorrangsregels: Wie mag er eerst bij een engte of kruising?
• Tekens en Seinen: Wat betekenen de borden, lichten en geluidsseinen?
• Eisen aan het schip: Verlichting, reddingsmiddelen en registratie.

Waar geldt het BPR? (En waar niet?)

Dit is een van de belangrijkste examenvragen. Het BPR geldt op de meeste Nederlandse binnenwateren, maar niet overal. Op sommige grote rivieren en zeegaten gelden afwijkende reglementen.

Hoe regelt het BPR de veiligheid op het water?

Het doel van het BPR is het voorkomen van aanvaringen en gevaarlijke situaties. Dit wordt gedaan door voorspelbaarheid te creëren. Als iedere schipper weet wat hij moet doen in een bepaalde situatie, neemt de kans op ongelukken af.

Het BPR werkt met een duidelijke hiërarchie (volgorde van belangrijkheid):

1. Aanwijzingen van bevoegde personen (Politie, Rijkswaterstaat, Havenmeester).
2. Verkeerstekens (Borden, lichten en betonning).
3. Vaarregels (Zoals beschreven in het BPR, bijv: stuurboordwal gaat voor).

De gouden regel: Goed Zeemanschap Artikel 1.04 en 1.05 beschrijven het “Goed Zeemanschap“. Dit betekent dat je, ongeacht de regels, altijd alles moet doen om een aanvaring te voorkomen. Zelfs als je voorrang hebt, mag je een aanvaring niet forceren. Veiligheid gaat altijd voor het recht.

Belangrijke bepalingen uit het BPR

Voor je examen en de praktijk zijn er een aantal regels die je kunt dromen. Hieronder de belangrijkste punten op een rij:

• Alcohol: De limiet op het water is 0,5 promille. Dit is gelijk aan het wegverkeer (ongeveer 2 biertjes).
• Minimumleeftijd: Voor snelle motorboten is dit 18 jaar.
• Stuurboordwal: Op de meeste wateren geldt: houd zoveel mogelijk stuurboord (rechts) aan.
• Klein wijkt voor Groot: In het algemeen moet een klein schip (< 20m) ruimte maken voor een groot schip (> 20m), passagiersschip, veerpont of sleepboot.
• Stuurboord gaat voor: Op open water (zonder betonning) hebben schepen die van rechts komen voorrang, mits ze van dezelfde categorie zijn (bijv. twee kleine motorboten).
• Wateralmanak: Aan boord van schepen met een kajuit is het verplicht om een actuele versie van het BPR bij je te hebben. Dit mag digitaal zijn, of in boekvorm (ANWB Wateralmanak Deel 1).

De relatie tussen het BPR en Vaarbewijs 1

Het examen voor Klein Vaarbewijs 1 (KVB1) bestaat voor ongeveer 70% tot 80% uit vragen over het BPR.

Omdat KVB1 bedoeld is voor de “kleine wateren” (rivieren, kanalen, plassen), moet je de regels tot in detail kennen. Je leert:

• De betekenis van alle verkeersborden langs de kant.
• De voorrangsregels tussen motorboten, zeilboten en grote schepen.
• De geluidsseinen (bijv. “Ik ga stuurboord uit”).
• De verlichting die je ‘s nachts moet voeren.

Kortom: Zonder grondige kennis van het BPR is het onmogelijk om je KVB1 te halen.

De relatie tussen het BPR en Vaarbewijs 2

Voor Klein Vaarbewijs 2 (KVB2) ligt de focus meer op navigatie en varen op groot water (zoals het IJsselmeer en de Waddenzee). Toch speelt het BPR ook hier een rol, maar op een andere manier:

• Uitzonderingen: Bij KVB2 leer je waar het BPR niet geldt (zoals het RPR en SRW) en wat de verschillen zijn.
• Navigatie: Je leert hoe het BPR omgaat met betonning (het SIGNI systeem).
• Slecht weer: Regels uit het BPR omtrent varen bij slecht zicht (mist) en het gebruik van radar zijn onderdeel van KVB2.

Waar vind je de meest recente versie?

Wetgeving verandert. Het is daarom belangrijk om altijd de laatste versie te raadplegen.

• Online: Via de officiële website wetten.overheid.nl.
• Aan boord: In de ANWB Wateralmanak Deel 1. Let op: je bent verplicht het reglement aan boord te hebben (fysiek of digitaal offline beschikbaar) als je vaart in een schip dat vaarbewijsplichtig is of een kajuit heeft.