Bepalingen ter Voorkoming
van Aanvaringen op Zee

BVA (Internationale Bepalingen): Verkeersregels op Open Zee

Zodra je de havenhoofden van de kustplaatsen passeert en de Noordzee op vaart, geldt het BPR niet meer. Je bevindt je nu in internationaal water. Of je nu een Nederlands jacht bent of een Chinese tanker: iedereen vaart hier volgens hetzelfde boekje.

Dit boekje heet het BVA, voluit de Bepalingen ter Voorkoming van Aanvaringen op zee. In het Engels bekend als de COLREGs (Collision Regulations). Op deze pagina leggen we uit wat er verandert zodra je “buiten” bent en waarom het cruciaal is voor je Klein Vaarbewijs 2.

Wat is het BVA?

Het BVA is een internationaal verdrag. Het zorgt ervoor dat een rood licht in Nederland hetzelfde betekent als in Singapore. Het regelt voorrang, verlichting, geluidsseinen en gedrag bij slecht zicht op alle wereldzeeën.

Het belangrijkste verschil met de binnenwateren? Op zee bestaat de regel “Klein wijkt voor Groot” niet. Op zee draait alles om manoeuvreerbaarheid.

Waar geldt het BVA?

Het BVA geldt op de volle zee en op alle wateren die daarmee in verbinding staan en toegankelijk zijn voor zeegaande schepen, tenzij er een lokaal reglement is (zoals het BPR, SRW of SRE).

In Nederland betekent dit concreet:

• De Noordzee: BVA.
• De Waddenzee: BPR (met BVA invloeden).
• Westerschelde / Eems: SRW / SRE (lokale reglementen gaan voor, maar zijn gebaseerd op BVA).

Hoe regelt het BVA veiligheid op het water?

Op zee kan het lang duren voordat hulp er is. Het BVA zet daarom vol in op duidelijkheid.

1. Uniforme verlichting: Ieder schip voert dezelfde lichten, zodat je in het donker direct ziet: “Dat is een vissersboot van meer dan 50 meter die zijn netten uit heeft staan”.
2. Gedrag bij aanvaringsgevaar: Het BVA schrijft voor dat je vroegtijdig en duidelijk koers moet wijzigen. Een kleine correctie op het laatste moment is verboden.
3. Uitkijk (Voorschrift 5): Dit is de basisregel. Elk schip moet te allen tijde een goede uitkijk houden (kijken en luisteren) om gevaar te zien aankomen.

Belangrijke bepalingen uit het BVA

De regels op zee wijken op essentiële punten af van de binnenwateren.

• Geen “Klein wijkt voor Groot”: In het BVA zijn een supertanker van 300 meter en een motorjacht van 12 meter gelijkwaardig (beide zijn “werktuiglijk voortbewogen schepen”). De tanker heeft geen automatische voorrang, tenzij hij speciale seinen toont (bijv. “Beperkt manoeuvreerbaar”).
  • Let op: Goed Zeemanschap dicteert wel dat je als klein jacht uit de buurt blijft van de grote jongens.
• De Hiërarchie (Wie wijkt voor wie?): De rangorde op zee wordt bepaald door hoe makkelijk een schip kan sturen. De volgorde (van hoogste prioriteit naar laagste) is:
  • Schip onmanoeuvreerbaar (NUC – Not Under Command).
  • Schip beperkt manoeuvreerbaar (RAM – Restricted Ability to Maneuver).
  • Visser (die vist).
  • Zeilschip (onder zeil).
  • Motorboot (werktuiglijk voortbewogen). Dus: Een motorboot wijkt voor een zeilboot. Een zeilboot wijkt voor een vissersboot.
• Oplopen: Een schip dat inhaalt (oploper) moet altijd uitwijken voor het schip dat wordt ingehaald. Ook als een zeilboot een motorboot inhaalt, moet de zeilboot wijken.
• Kruisende koersen (Rechts gaat voor): Bij twee motorboten geldt: zie je de ander aan je stuurboordzijde (rechts)? Dan moet jij wijken. (Je ziet ‘s nachts zijn rode licht).

De relatie tussen het BVA en Vaarbewijs 1

Heb je Klein Vaarbewijs 1? Dan heb je op zee eigenlijk niets te zoeken, hoewel het juridisch ingewikkeld ligt.

Op de Noordzee zelf (internationaal water) bestaat geen vaarbewijsplicht voor de pleziervaart. Iedereen mag daar varen. MAAR: Om op zee te komen, moet je bijna altijd door een “Zeegat” (Westerschelde, Eems, of de havens van IJmuiden/Scheveningen). En voor die toegangswegen is Klein Vaarbewijs 2 verplicht.

Conclusie: Met KVB1 kun je legaal bijna niet op zee komen zonder eerst in overtreding te zijn in de havenmonding.

De relatie tussen het BVA en Vaarbewijs 2

Het BVA is de kern van de theorie voor Klein Vaarbewijs 2 (KVB2). Tijdens het examen wordt getoetst of je:

• Lichten en Dagmerken herkent: Wat betekent een zwarte bal? (Anker). Wat betekenen drie rode lichten boven elkaar? (Diepgang beperkt).
• Navigatie: Het uitzetten van koersen op een zeekaart.
• Peilingen: Bepalen of er aanvaringsgevaar is (“staat de peiling constant en naderen we elkaar?”).

Zonder grondige kennis van het BVA slaag je niet voor KVB2.

Waar vind je de meest recente versie?

De tekst van het BVA is wereldwijd vastgesteld door de IMO (International Maritime Organization).

• Wateralmanak Deel 1: In de Nederlandse Wateralmanak (verplicht aan boord van kajuitjachten) staat de Nederlandse vertaling van het BVA.
• Online: Via wetten.overheid.nl.